1 00:00:03,000 --> 00:00:06,000 Güneş Sistemi nasıl oluştu? 2 00:00:08,000 --> 00:00:11,000 Evren çok gençken nasıl görünüyordu? 3 00:00:15,000 --> 00:00:18,000 Diğer yıldızların etrafında dolanan gezegenler neye benziyor? 4 00:00:21,000 --> 00:00:28,000 Son 25 yıldır, Hubble böylesi ve daha fazla sorulara yanıtlar verdi. 5 00:00:29,000 --> 00:00:34,000 Ancak, teleskopların en iyisi bile bir meslektaşa ihtiyaç duyar... 6 00:00:34,000 --> 00:00:37,000 ...ve işte burada James Webb Uzay Teleskobu devreye giriyor. 7 00:00:57,000 --> 00:00:59,000 Bölüm 83: Kozmik çift rol: Hubble James Webb ile tanışıyor 8 00:01:03,000 --> 00:01:06,000 Sunan Dr J, diğer adıyla Joe Liske 9 00:01:09,000 --> 00:01:21,000 1990'da fırlatılmasıyla, NASA/ESA Hubble Uzay Teleskobu inanılmaz şekilde başarılı oldu ve hedeflerine ulaşmakla kalmadı; daha da ileri gitti.. 10 00:01:24,000 --> 00:01:29,000 Bu teleskop belki de Evrenin hayret verici resimlerini göndermesiyle en iyi biliniyor. 11 00:01:29,000 --> 00:01:33,000 — ama daha fazlasını da yapıyor. 12 00:01:36,000 --> 00:01:43,000 Geçmiş 25 yılın üzerinde, Hubble'ın bugüne kadar tasarlanmış en başarılı bilimsel aygıt olduğu kanıtlandı. 13 00:01:44,000 --> 00:01:49,000 Dünya atmosferinin yükseklerinde, geniş görüş alanından, birçok keşif yaptı. 14 00:01:49,000 --> 00:01:53,000 Başarıları arasında, Evren'in yaşının hassas bir ölçümü de yer alır. 15 00:01:54,000 --> 00:02:00,000 Ayrıca evrenin genişlemesinin hızlanması keşfinde anahtar rol oynamıştır. 16 00:02:00,000 --> 00:02:08,000 Öte gezegenleri analiz etti, süper kütleli karadelikleri keşfetti ve gökadaların büyümesini, çarpışmasını ve birleşmesini izledi. 17 00:02:08,000 --> 00:02:10,000 Ve bunlar sadece birkaç ismi anılan. 18 00:02:12,000 --> 00:02:19,000 Hubble optik ve yakın-kızılötesi görüntüleme yapabilen gerçekten uzaya yerleştirdiğimiz ilk teleskoptu, 19 00:02:19,000 --> 00:02:27,000 öyleyse Hubble gerçekten sahneyi kurdu ve astrofizik biliminin farklı alanlarında oyunu değiştiren birtakım keşifte bulundu. 20 00:02:27,000 --> 00:02:37,000 Ancak yeni şeyler keşfettikçe Evren'in hızlanması ve uzak Evrenin nasıl göründüğü gibi bir çok soru da açığa çıktı. 21 00:02:39,000 --> 00:02:45,000 Hubble inkâr edilemeyecek şekilde parlak oldu ancak Evren'in hiç görülemeyen bazı parçaları da var. 22 00:02:50,000 --> 00:02:55,000 Hubble'ın gelecek meslektaşı na girin, James Webb Uzay Teleskopu! 23 00:02:55,000 --> 00:03:04,000 Bu büyüleyici teleskop NASA, Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansı arasında bir ortak girişim. 24 00:03:06,000 --> 00:03:17,000 James Webb'den Evren'in kızılötesi görünümü yıldız oluşum bölgeleri altındaki hassas yapıları, Evren hâlâ çok gençken 25 00:03:17,000 --> 00:03:24,000 doğan yıldız ve ilk gökadalardan gelen örnek ışığı açığa çıkarmak için engelleyici toza ve daha, daha fazlasına dikkatle bakacak. 26 00:03:32,000 --> 00:03:39,000 Kozmik zamanla evrimleşen yapıyı çok daha şiddetli bir şekilde görebileceğiz. 27 00:03:39,000 --> 00:03:54,000 Söz gelimi, bize kümelerin ne kadar ağır olduğunu anlatan, kütleçekimsel mercekleme sonucu oluşan küme etrafındaki bu ince yayları inanılmaz seviyedeki ayrıntılarla s 28 00:03:54,000 --> 00:03:58,000 Ve ayrıca karanlık maddenin doğasını umarım sınırlayabiliriz. 29 00:03:59,000 --> 00:04:02,000 Tasavvur etmek adeta zor, tam bir oyun değiştirici olacak. 30 00:04:04,000 --> 00:04:06,000 Yapabileceğimiz ve ölçebileceğimiz manzarayı tamamiyle değiştirecek. 31 00:04:08,000 --> 00:04:11,000 Öyleyse, Hubble ve James Webb arasındaki bazı farklılıklar neler? 32 00:04:11,000 --> 00:04:17,000 Herşeyden önce, James Webb bir uzay teleskobu için şaşırtıcı derecede büyük. 33 00:04:17,000 --> 00:04:26,000 Hubble'ın 2.4 metrelik aynası zaten oldukça büyük olmasına rağmen James Webb'in 6.5 metrelik aynasının yanında gölgede kalıyor. 34 00:04:26,000 --> 00:04:33,000 James Webb'in ilk gökadalardan gelen sönük ışığı algılamak için çok daha fazla şansı bulunuyor. 35 00:04:33,000 --> 00:04:39,000 Başka bir farklılık Hubble'ın bakımı için ara sıra da aygıtların ve hatalı bileşenlerin değişimi için 36 00:04:39,000 --> 00:04:41,000 astronotlar tarafından ziyaret edilmek üzere tasarlanmasıdır. 37 00:04:41,000 --> 00:04:48,000 Bu durum James Webb için mümkün olmayacak. Fırlatıldığı zaman kendine bakmak zorunda kalacak. 38 00:04:57,000 --> 00:05:00,000 Hubble Uzay Teleskopu hakkındaki şaşırtıcı şey tamir edilecek şekilde tasarlanmış olması, 39 00:05:03,000 --> 00:05:09,000 ve sonuncusu 2009'da olan 5 uzay mekiği görevinde teleskopu iyileştirdik — o görevde olmakla yeterince şanslıydım — 40 00:05:09,000 --> 00:05:20,000 ve Hubble'a yeni aygıtlar; yeni güneş dizileri, yeni bilgisayarlar, yeni hafıza bellekleri, teleskopta geri kalan yaşamı sürdürmek için ihtiyacınız olan herşeyi yerleştirdik. 41 00:05:20,000 --> 00:05:26,000 Sanırım Hubble artık içinde birçok şeye sahip çünkü Evren bize çözülecek pek çok gizem sunuyor. 42 00:05:26,000 --> 00:05:30,000 İnanıyorum ki belki de Hubble'ın en büyük keşfi hala gelmeyi bekliyor. 43 00:05:32,000 --> 00:05:38,000 Farklı tasarımın sebebi Hubble'a göre James Webb'in farklı bir ışık çeşidine bakacak olması. 44 00:05:39,000 --> 00:05:46,000 Hubble morötesi, görünür ve biraz kızılötesi ışığı görebiliyorken, James Webb kızılötesi için özelleştirildi, 45 00:05:47,000 --> 00:05:53,000 ve bu da onun soğuk — çok soğuk bir teleskop olmak zorunda olduğu anlamına geliyor. 46 00:05:54,000 --> 00:06:03,000 Aslında, James Webb eksi 230 santigrat derece civarında çalışmak zorunda — mutlak sıfırın yalnızca 40 derece üstünde. 47 00:06:04,000 --> 00:06:09,000 Sebebi ise sıcak cisimlerin kızılötesi ısıl ışınımı yaymalarıdır. 48 00:06:09,000 --> 00:06:17,000 Öyleyse, eğer kızılötesi teleskopunuzun olağanüstü duyarlı olmasını istiyorsanız, onu çok düşük sıcaklıklara kadar soğutmak zorundasınız. 49 00:06:17,000 --> 00:06:21,000 Aksi halde, sahip olduğu ısıl ışınımla kendisini tamamen kör edecektir. 50 00:06:25,000 --> 00:06:32,000 Çünkü inanılmaz soğuk sıcaklıklarda çalışmalı, James Webb Hubble'da olduğu şekilde kurulamaz. 51 00:06:34,000 --> 00:06:40,000 Özellikle, teleskopu soğuk tutmak için kendi devasa güneş kalkanını taşımak zorunda. 52 00:06:41,000 --> 00:06:48,000 Teleskop ve güneş kalkanı çok büyük dolayısıyla James Webb fırlatıldığında kendisini çıkarmalı. 53 00:06:58,000 --> 00:07:04,000 Teleskop için herşey oda sıcaklığında yapılmak zorunda olduğundan bu çok iyi bir mühendislik başarısı, 54 00:07:05,000 --> 00:07:13,000 ancak hâlâ hizalanmaya ihtiyacı var ve içindeki bileşenlerin boyutunu değiştirecek kadar soğuduğu zaman doğru dürüst çalışmalı. 55 00:07:24,000 --> 00:07:29,000 Bir şeyi 40 K'ye getirme zorunluluğu önemsiz değildir. 56 00:07:29,000 --> 00:07:33,000 JWUT ile herşeyin gölgede olduğu büyük bir şemsiyeye sahibiz, 57 00:07:33,000 --> 00:07:43,000 ancak çoklu katmanlı örtülerde korunmak zorunda olan hâlâ birçok donanımımız var ve onlar kriyojenik örtüler yani özel olarak tasarlanmalı, özel olarak dikilmeli, 58 00:07:43,000 --> 00:07:53,000 ve onları yerleştirmek çok zor, dolayısıyla bu gerçekten sizi kullanışlılıktan ya da modülerlik düşüncesinden uzaklaştırıyor 59 00:07:54,000 --> 00:08:00,000 James Webb'i soğuk tutma, Hubble ile arasındaki başka bir büyük farklılığın ardında yatan sebep. 60 00:08:04,000 --> 00:08:08,000 Hubble dünya çevresinde yaklaşık beş yüz kilometrede dolanırken, 61 00:08:08,000 --> 00:08:17,000 James Webb'in onu dünyadan bir buçuk milyon kilometrede tutacak olan çok farklı bir yolu var —dünya yörüngesinde değil — 62 00:08:20,000 --> 00:08:22,000 Ve astronomların sabırsızlanacakları ek bir sürpriz var — 63 00:08:23,000 --> 00:08:26,000 James Webb fırlatıldığı zaman, Hubble hâlâ aktif olacak. 64 00:08:26,000 --> 00:08:33,000 Dolayısıyla, kimi zaman diliminde, astronomlar kozmosu keşfetmek için iki teleskopu da kullanabilecek. 65 00:08:33,000 --> 00:08:35,000 Ne bulacaklarını kim bilebilir ki? 66 00:08:36,000 --> 00:08:43,000 Sunucunuz Dr. J, Hubblecast yayınına son veriyor. Bu zamanda, mühendislik en çılgın hayal gücümüzün bile ötesinde bizi şaşırtıyor. 67 00:08:45,000 --> 00:08:49,000 Hubblecast Almanya'da bulunan Avrupa Güney Gözlemevi'nde ESA/Hubble tarafından hazırlandı. 68 00:08:50,000 --> 00:08:55,000 Hubble görevi NASA ve Avrupa Uzay Ajansı arasındaki uluslararası bir işbirliği projesidir.