1 00:00:00,800 --> 00:00:06,920 Hiểu được sự tiến hóa của Vũ Trụ sơ khai là một khía cạnh quan trọng trong thiên văn học hiện đại. 2 00:00:07,720 --> 00:00:10,980 Một kỷ nguyên đặc biệt quan trọng trong những ngày đầu đời chính là 3 00:00:11,140 --> 00:00:16,320 thời kì tái ion hóa. Thời điểm những ngôi sao đầu tiên ra đời. 4 00:00:17,320 --> 00:00:20,980 Hubble đã mang đến cho chúng ta cái nhìn đầu tiên về thời điểm đó. 5 00:00:21,200 --> 00:00:25,940 nhưng Kính thiên văn Không gian James Webb sẽ mở rộng cánh cửa để tiến sâu hơn... 6 00:00:33,140 --> 00:00:37,800 Vì sao đầu tiên đã biến đổi Vũ Trụ như thế nào? 7 00:00:41,260 --> 00:00:46,540 13,8 tỷ năm về trước, Vũ Trụ bắt đầu với Vụ nổ Lớn (Big Bang) 8 00:00:46,540 --> 00:00:51,500 ban đầu Vũ trụ là một chiếc lò nung với các hạt điện từ tự do nóng bỏng 9 00:00:52,520 --> 00:00:59,380 Khi Vũ Trụ bắt đầu hạ nhiệt, các hạt proton và neutron kết hợp và thu hút các electron tự do 10 00:00:59,540 --> 00:01:04,660 để hình thành các nguyên tử trung tính, chủ yếu là hydro và một lượng nhỏ heli. 11 00:01:06,860 --> 00:01:15,500 Sự kiện này, được gọi là tái hợp, không còn hạt electron tự do nào mà chỉ có 1 lớp sương hydro phủ khắp Vũ Trụ. 12 00:01:15,500 --> 00:01:20,420 Cuối cùng đám mây hydro co sập tạo thành những vì sao đầu tiên 13 00:01:20,420 --> 00:01:23,300 nhưng quá trình này diễn ra rất chậm. 14 00:01:26,340 --> 00:01:33,980 Trong suốt hàng triệu năm, Vũ Trụ không hề có nguồn sáng nào. Kỷ nguyên tối của Vũ Trụ bắt đầu. 15 00:01:35,740 --> 00:01:40,520 Sau đó, lực hấp dẫn của các vùng đậm đặc hơn bắt đầu thu hút vật chất xung quanh chúng. 16 00:01:41,280 --> 00:01:47,260 Những vùng này co sụp để trở thành sao và thiên hà đầu tiên, cuối cùng chúng cũng tỏa sáng. 17 00:01:48,100 --> 00:01:53,040 Nhờ sự kiện tái hợp, ánh sáng của sao sẽ không bị các hạt electron tự do tán xạ ánh sáng, 18 00:01:53,040 --> 00:01:58,480 vì vậy ánh sao có thể tự do di chuyển trong Vũ Trụ, chấm dứt kỷ nguyên tối. 19 00:02:01,000 --> 00:02:05,140 Những ngôi sao đầu tiên đủ lớn và năng lượng để 20 00:02:05,140 --> 00:02:09,080 một lần nữa tước đi electron của những nguyên tử hydro xung quanh. 21 00:02:09,940 --> 00:02:14,800 Thời điểm này, được gọi là kỷ nguyên tái ion hóa. 22 00:02:15,480 --> 00:02:19,720 Thời kỳ này có thể bắt đầu sớm nhất là vào khoảng 400 triệu năm 23 00:02:19,720 --> 00:02:24,380 sau Big Bang, và nó kéo dài trong vài trăm triệu năm. 24 00:02:26,660 --> 00:02:31,540 Có nhiều điều chúng ta không biết về thời kỳ này trong lịch sử Vũ Trụ, 25 00:02:31,540 --> 00:02:39,000 ngay cả máy ảnh đặc biệt của Hubble chỉ có thể phát hiện ra một vài thiên hà sáng từ thời kỳ đó. 26 00:02:40,680 --> 00:02:45,220 Tuy vậy, Hubble đã cung cấp một số thông tin chi tiết nhất mà ta cần 27 00:02:45,260 --> 00:02:50,900 về sự phong phú và đặc tính của các thiên hà hình thành sao sớm nhất. 28 00:02:52,740 --> 00:02:58,980 Trong khi cung cấp một số lời giải đáp, Hubble lại mang đến nhiều câu hỏi hơn nữa. 29 00:02:59,620 --> 00:03:05,080 Làm cách nào và khi nào ngôi sao đầu tiên hình thành? Và khi nào thiên hà đầu tiên xuất hiện? 30 00:03:07,800 --> 00:03:11,080 Làm thế nào bức xạ của ngôi sao đầu tiên thoát khỏi 31 00:03:11,080 --> 00:03:17,260 môi trường bụi bặm của thiên hà mẹ để ion hóa vật chất giữa các thiên hà? 32 00:03:19,360 --> 00:03:24,540 Những ngôi sao đầu tiên có đủ mạnh để tái ion hóa Vũ Trụ, 33 00:03:24,540 --> 00:03:27,800 hay thay vào đó là do các lỗ đen? 34 00:03:30,080 --> 00:03:34,780 Sắp tới Kính thiên văn Không gian James Webb của NASA/ESA/CSA 35 00:03:34,780 --> 00:03:40,000 với máy ảnh hồng ngoại nhạy bén cùng chiếc gương 6,5m khổng lồ, 36 00:03:40,120 --> 00:03:44,680 sẽ cho chúng ta biết về những ngày đầu đời của Vũ Trụ. 37 00:03:44,680 --> 00:03:49,380 James Webb sẽ khám phá Vũ Trụ ở bước sóng dài, 38 00:03:49,480 --> 00:03:53,700 nhìn xa hơn vào quá khứ để thu thập thông tin một cách chính xác 39 00:03:53,720 --> 00:03:58,140 khi nào và bằng cách nào thời kì tái ion hóa xảy ra. 40 00:03:58,820 --> 00:04:01,700 Chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về kỷ nguyên này, 41 00:04:01,700 --> 00:04:06,500 về thời điểm ngôi sao đầu tiên bắt đầu thắp sáng Vũ Trụ. 42 00:04:06,840 --> 00:04:14,220 Và chúng ta đã sẵn sàng để kinh ngạc trước tự nhiên còn hơn cả trí tưởng tượng hoang dại của nhân loại. 43 00:04:17,080 --> 00:04:21,960 Hubblecast được sản xuất bởi ESA/Hubble tại Tổ chức Nghiên cứu thiên văn châu Âu tại Nam Bán cầu (Đức). 44 00:04:21,960 --> 00:04:27,980 Sứ mệnh Hubble là dự án hợp tác quốc tế giữa NASA và Cơ quan Vũ Trụ châu Âu. 45 00:04:27,980 --> 00:04:29,980 Transcripted by ESA; Translated by Thanh Sang Mai.