1 00:00:00,000 --> 00:00:04,000 Ognisty bohater nowego zdjęcia wykonanego teleskopem Hubble'a 2 00:00:04,000 --> 00:00:08,000 wydaje się żywcem wyciągnięty z powieści Tolkiena, 3 00:00:08,000 --> 00:00:14,000 to mgławica znana jako Mgławica Pierścień lub Messier 57. 4 00:00:15,000 --> 00:00:19,000 Chociaż jest to jeden z najbardziej znanych obiektów nieba, 5 00:00:19,000 --> 00:00:27,000 ponad 200 lat po jej odkryciu astronomowie wciąż odkrywają jej kolejne tajemnice. 6 00:00:42,000 --> 00:00:47,000 Hubblecast 66: Hubble odkrywa tajemnice Mgławicy Pierścień 7 00:00:49,000 --> 00:00:53,000 przedstawia dr J, a.k.a. dr Joe Liske 8 00:00:56,000 --> 00:00:59,000 Witajcie! Zapraszam na kolejny odcinek Hubblecast! 9 00:00:59,000 --> 00:01:04,000 Na niebie można znaleźć wiele pięknych i oryginalnych mgławic 10 00:01:04,000 --> 00:01:08,000 i teleskop Hubble'a sfotografował wiele z nich w ciągu ostatnich 20 lat. 11 00:01:10,000 --> 00:01:13,000 Jedną z najbardziej znanych mgławic 12 00:01:13,000 --> 00:01:15,000 jest obiekt o nazwie Messier 57, 13 00:01:15,000 --> 00:01:20,000 znany szerzej pod nazwą: Mgławica Pierścień. 14 00:01:21,000 --> 00:01:23,000 Jasna i położona blisko Ziemi 15 00:01:23,000 --> 00:01:29,000 Mgławica Pierścień znajduje się zaledwie 2000 lat świetlnych od nas. 16 00:01:29,000 --> 00:01:32,000 To doskonały przykład mgławicy planetarnej, 17 00:01:32,000 --> 00:01:39,000 w której umierająca gwiazda podobna do naszego Słońca odrzuciła zewnętrzne powłoki w przestrzeń. 18 00:01:43,000 --> 00:01:50,000 Mgławica bardzo przypomina równie barwną Mgławicę Slimak, która powstała w podobny sposób. 19 00:01:50,000 --> 00:01:53,000 Obie są częstym obiektem obserwacji 20 00:01:53,000 --> 00:01:58,000 i zostały w ciągu wielu lat dobrze zbadane przez zawodowych astronomów i amatorów astronomii. 21 00:02:02,000 --> 00:02:05,000 Mgławica Pierścień została odkryta pod koniec XVIII wieku 22 00:02:05,000 --> 00:02:10,000 Jednak jej prawdziwy kształt i budowa pozostały nieznane... 23 00:02:10,000 --> 00:02:12,000 ....do teraz. 24 00:02:12,000 --> 00:02:16,000 Zespół astronomów wykorzystał należący do NASA/ESA Teleskop Kosmiczny Hubble'a 25 00:02:16,000 --> 00:02:18,000 oraz istniejące dane zebrane z Ziemi 26 00:02:18,000 --> 00:02:21,000 i dogłębnie zbadał Mgławicę Pierścień. 27 00:02:21,000 --> 00:02:25,000 Astronomowie chcieli lepiej zrozumieć budowę mgławicy, 28 00:02:25,000 --> 00:02:28,000 jej ewolucję, warunki fizyczne i ruch. 29 00:02:28,000 --> 00:02:35,000 Okazało się, że Mgławica Pierścień wcale nie ma kształtu pierścienia. 30 00:02:42,000 --> 00:02:44,000 Z perspektywy Ziemi Mgławica Pierścień 31 00:02:44,000 --> 00:02:48,000 wygląda jak prosty, eliptyczny kształt o nierównej granicy. 32 00:02:48,000 --> 00:02:51,000 Jednak nowe obserwacje za pomocą teleskopu Hubble'a wyraźnie ukazują, 33 00:02:51,000 --> 00:02:55,000 że mgławica ma w rzeczywistości rozmyty kształt pączka z dziurką. 34 00:02:55,000 --> 00:03:00,000 My spoglądamy prawie bezpośrednio na jeden z biegunów obiektu, 35 00:03:00,000 --> 00:03:05,000 i widzimy jasny, rozciągający się pierścień materii. 36 00:03:06,000 --> 00:03:10,000 Chociaż środek tego pączka może wydawać się pusty, 37 00:03:10,000 --> 00:03:16,000 w rzeczywistości wypełniony jest materią o niższej gęstości, która rozciąga się w naszym i w przeciwnym kierunku 38 00:03:16,000 --> 00:03:23,000 tworząc kształt trochę podobny do piłki do rugby wciśniętej w środek pączka. 39 00:03:23,000 --> 00:03:31,000 Przestrzeń otaczająca mgławicę jest pełna turbulencji i węzłów, które powstały w przeszłości. 40 00:03:31,000 --> 00:03:36,000 Nowe badania nie zgadzają się z wcześniejszymi modelami Mgławicy Pierścień, 41 00:03:36,000 --> 00:03:41,000 które sugerowały sferyczny kształt obiektu. 42 00:03:46,000 --> 00:03:51,000 Gdybyśmy byli w stanie obrócić Mgławicę Pierścień o 90 stopni i spojrzeć na nią z boku, 43 00:03:51,000 --> 00:03:55,000 wyglądem przypominałaby mgławicę Messier 76 44 00:03:55,000 --> 00:03:59,000 znaną pod nazwą "Małe Hantle". 45 00:04:00,000 --> 00:04:06,000 Te mgławice zbudowane są ze zjonizowanego gazu pochodzącego z atmosfery umierającej gwiazdy. 46 00:04:06,000 --> 00:04:09,000 Pod koniec swojego życia odrzucają one zewnętrzne powłoki 47 00:04:09,000 --> 00:04:13,000 i zmieniają się w bardzo małe, gorące obiekty znane jako białe karły 48 00:04:13,000 --> 00:04:16,000 ostatni etap ewolucji gwiazd podobnych do naszego Słońca. 49 00:04:19,000 --> 00:04:22,000 Dzięki tym nowym obserwacjom teleskopu Hubble'a 50 00:04:22,000 --> 00:04:24,000 dużo lepiej rozumiemy teraz 51 00:04:24,000 --> 00:04:27,000 prawdziwą strukturę Mgławicy Pierścień. 52 00:04:27,000 --> 00:04:30,000 Tu dr J, to już wszystko w dzisiejszym odcinku Hubblecast. 53 00:04:30,000 --> 00:04:34,000 Po raz kolejny natura zaskoczyła nas bardziej niż wyobraźnia. 54 00:04:36,000 --> 00:04:40,000 Hubblecast powstaje w ESA/Hubble w Europejskim Obserwatorium Południowym w Niemczech. 55 00:04:41,000 --> 00:04:45,000 Misja Hubble to międzynarodowy projekt NASA i Europejskiej Agencji Kosmicznej. 56 00:04:45,000 --> 00:04:48,000 www.spacetelescope.org 57 00:04:52,000 --> 00:04:55,000 Transkrypcja: ESA/Hubble. Tłumaczenie: Radosław Kosarzycki