1 00:00:01,046 --> 00:00:07,150 Voor velen is Hubble het meest bekend door zijn verbluffende beelden van hemel-objecten. 2 00:00:07,150 --> 00:00:12,344 Maar onder astronomen, wordt hij bewonderd om de waardevolle data die hij levert, 3 00:00:12,344 --> 00:00:16,000 die geholpen hebben om een omwenteling te brengen in veel gebieden van de astronomie 4 00:00:16,000 --> 00:00:18,782 gedurende de laatste 27 jaar. 5 00:00:20,000 --> 00:00:23,150 Dit is het tweede deel van een speurtocht 6 00:00:23,150 --> 00:00:27,969 naar een paar van Hubble's belangrijkste ontdekkingen in zijn geschiedenis. 7 00:00:34,080 --> 00:00:38,191 Hubble's grootste ontdekkingen - deel II 8 00:00:39,500 --> 00:00:41,391 In het eerste deel 9 00:00:41,391 --> 00:00:45,600 zagen we hoe Hubble het vroege Universum onderzocht, 10 00:00:45,600 --> 00:00:51,521 zijn leeftijd berekende en hielp in de zoektocht naar de ongrijpbare donkere energie. 11 00:00:52,249 --> 00:00:54,024 Donkere energie, echter, 12 00:00:54,024 --> 00:00:57,911 was niet het enige onzichtbare ding wat Hubble hielp te openbaren. 13 00:00:58,363 --> 00:01:04,947 De telescoop voerde een meting uit om een reusachtige strook van de nachtelijke hemel te bestuderen, 14 00:01:04,947 --> 00:01:09,688 zoekend naar aanwijzingen over de net zo geheimzinnige - maar niet verwante - 15 00:01:09,688 --> 00:01:11,231 donkere materie. 16 00:01:12,439 --> 00:01:17,398 Astronomen gebruikten Hubble om alledaagse, zichtbare materie in kaart te brengen, 17 00:01:17,398 --> 00:01:21,944 waarmee ze de grootschalige distributie van donkere materie op konden sporen 18 00:01:21,944 --> 00:01:25,065 door te bestuderen hoe de zwaartekracht van zijn aanwezigheid 19 00:01:25,065 --> 00:01:27,457 licht in de beelden vervormde. 20 00:01:28,862 --> 00:01:31,617 Kaarten zoals deze zijn een cruciale stap 21 00:01:31,617 --> 00:01:36,087 om dit geheimzinnige bestanddeel van het Universum te kunnen begrijpen. 22 00:01:39,255 --> 00:01:42,087 Terwijl donkere materie nog steeds een mysterie is, 23 00:01:42,087 --> 00:01:45,538 heeft Hubble de sluier opgelicht die over de cosmische monsters lag, 24 00:01:45,538 --> 00:01:48,616 de monsters die in het midden van de meeste sterrenstelsels op de loer liggen: 25 00:01:48,616 --> 00:01:51,444 superzware zwarte gaten. 26 00:01:52,542 --> 00:01:56,031 Gebruik makend van zijn spectroscopische observatie mogelijkheden, 27 00:01:56,031 --> 00:02:00,982 tuurde Hubble naar de kernen van de sterrenstelsels en ontdekte dat de sterren daar 28 00:02:00,982 --> 00:02:04,989 in strakke banen en met enorme snelheden bewogen. 29 00:02:05,266 --> 00:02:07,495 Dit vreemde gedrag 30 00:02:07,495 --> 00:02:12,501 toonde de aanwezigheid aan van een werkelijk kolossaal zwaartekracht veld - 31 00:02:12,501 --> 00:02:15,672 veroorzaakt door een superzwaar zwart gat. 32 00:02:16,272 --> 00:02:21,270 Dit was het eerste harde bewijs van hun bestaan! 33 00:02:22,023 --> 00:02:25,994 Tegenwoordig weten we dat zwarte gaten zich in het centrum 34 00:02:25,994 --> 00:02:28,565 van bijna alle sterrenstelsels bevinden. 35 00:02:29,069 --> 00:02:31,000 Sommige van hen zijn erg actief 36 00:02:31,000 --> 00:02:33,500 bezig gas uit hun omgeving te verorberen - 37 00:02:33,500 --> 00:02:36,233 en zelfs hele sterren! 38 00:02:40,008 --> 00:02:45,457 In 2008 maakte Hubble iets anders voor de eerste keer zichtbaar. 39 00:02:45,457 --> 00:02:48,556 Terwijl hij de heldere ster Fomalhaut aan het bestuderen was, 40 00:02:48,556 --> 00:02:51,152 ontdekte de telescoop een miniem lichtpuntje 41 00:02:51,152 --> 00:02:54,506 in de omvangrijke stoffige ring om de ster. 42 00:02:56,130 --> 00:02:59,412 Hubble focuste zijn aandacht op het jagen naar planeten, 43 00:02:59,412 --> 00:03:03,399 en maakte het eerste directe zichtbaar-licht beeld van een planeet 44 00:03:03,399 --> 00:03:05,409 in een ander sterrenstelsel. 45 00:03:05,909 --> 00:03:09,396 Hoewel het niet een van zijn oorspronkelijke wetenschappelijke doelen was, 46 00:03:09,396 --> 00:03:14,000 heeft Hubble sindsdien naam gemaakt als exoplaneet-onderzoeker - 47 00:03:14,000 --> 00:03:18,579 in het bijzonder van de atmosferen van exoplaneten. 48 00:03:19,300 --> 00:03:22,631 De chemische samenstelling van de atmosfeer van een planeet 49 00:03:22,631 --> 00:03:27,046 laat een unieke vingerafdruk na op het sterrenlicht dat er doorschijnt. 50 00:03:27,046 --> 00:03:28,062 Op deze manier, 51 00:03:28,062 --> 00:03:33,000 analyseerde Hubble voor het eerst de atmosfeer van een superaarde, 52 00:03:33,000 --> 00:03:35,344 op 40 lichtjaren afstand. 53 00:03:36,400 --> 00:03:38,253 En in de toekomst, 54 00:03:38,253 --> 00:03:44,167 zou Hubble mogelijk aanduidingen van leven kunnen vinden in een van deze vingerafdrukken. 55 00:03:49,345 --> 00:03:52,873 Behalve het ontdekken en afbeelden van exo-planeten, 56 00:03:52,873 --> 00:03:57,020 heeft Hubble ook een omwenteling gebracht in ons algemene begrip 57 00:03:57,020 --> 00:03:59,450 van planeetvorming. 58 00:03:59,450 --> 00:04:03,866 Toen hij de Orion Nebula bestudeerde, maakte Hubble de verbluffende ontdekking 59 00:04:03,866 --> 00:04:06,845 dat tenminste de helft van de sterren in die streek 60 00:04:06,845 --> 00:04:11,283 omringd waren door uitgestrekte schijven van ronddraaiend gas en stof - 61 00:04:12,488 --> 00:04:16,797 de grondstoffen die nodig zijn voor planeetvorming. 62 00:04:19,446 --> 00:04:21,050 Voordat Hubble zijn werk begon, 63 00:04:21,050 --> 00:04:25,264 was er maar een bevestigd planetensysteem ontdekt. 64 00:04:25,264 --> 00:04:29,180 Hubble's waarnemingen lieten zien dat er planeten gevormd worden 65 00:04:29,180 --> 00:04:32,774 rond veel meer sterren dan voorheen gedacht werd, 66 00:04:32,774 --> 00:04:38,154 wat de mogelijkheid vergroot dat er ergens daar leven zou kunnen bestaan. 67 00:04:41,328 --> 00:04:43,896 Samen met planeetvorming, 68 00:04:43,896 --> 00:04:48,207 is Hubble altijd geinteresseerd geweest in de geboorte, het leven en de dood 69 00:04:48,207 --> 00:04:50,399 van hun moedersterren. 70 00:04:51,805 --> 00:04:54,857 Hubble's hoog oplossend vermogen is cruciaal geweest 71 00:04:54,857 --> 00:04:57,926 voor het onderzoek van gebieden met stervorming, 72 00:04:57,926 --> 00:05:01,799 zowel in de Melkweg als in andere sterrenstelsels; 73 00:05:04,100 --> 00:05:07,900 en zijn infrarood-eigenschappen hebben het mogelijk gemaakt om door 74 00:05:07,900 --> 00:05:12,420 de dikke stof- en gaswolken die in deze streken aanwezig zijn heen te kijken. 75 00:05:20,430 --> 00:05:25,793 De dood van een ster kan net zo mooi en interessant zijn als zijn geboorte. 76 00:05:25,793 --> 00:05:28,753 Hubble heeft zowel Zon-achtige sterren geobserveerd 77 00:05:28,753 --> 00:05:32,841 wanneer ze aan het eind van hun leven komen in de vorm van planetaire nevels, 78 00:05:32,841 --> 00:05:38,707 als massieve sterren die een explosieve dood doormaken als supernovae. 79 00:05:44,025 --> 00:05:47,794 Door ze in verschillende fasen van hun leven te bestuderen, 80 00:05:47,794 --> 00:05:51,898 heeft Hubble het ons mogelijk gemaakt om een completer beeld van sterren te schilderen, 81 00:05:51,898 --> 00:05:54,545 de bouwstenen van sterrenstelsels. 82 00:05:57,264 --> 00:06:02,035 Gedurende de laatste 27 jaar heeft Hubble -en de natuur zelf- 83 00:06:02,035 --> 00:06:06,931 ons steeds boven onze stoutste verwachtingen weten te verassen. 84 00:06:06,931 --> 00:06:12,194 En er is geen twijfel aan dat ze dat in de toekomst zullen blijven doen. 85 00:06:15,104 --> 00:06:25,683 Transcriptie door ESA/Hubble; vertaling door Suzan van Eijk