1 00:00:01,046 --> 00:00:07,150 За многу луѓе, Хабл е познат по сликите од вселенските објекти. 2 00:00:07,150 --> 00:00:12,344 За астрономите, тој е предмет на восхит поради податоците кои ги обезбедува, 3 00:00:12,344 --> 00:00:16,000 кои го помогнале процесот на унапредување на многу полиња во астрономијата 4 00:00:16,000 --> 00:00:18,782 во последните 27 години. 5 00:00:20,000 --> 00:00:23,150 Ова е втор дел од истражувањето 6 00:00:23,150 --> 00:00:27,969 на некои од најзначајните откритија направени со Хабл во неговата работна историја. 7 00:00:34,080 --> 00:00:38,191 Најголемите откритија на Хабл - дел втори 8 00:00:39,500 --> 00:00:41,391 Во првата епизода 9 00:00:41,391 --> 00:00:45,600 видовме како Хабл ја истражуваше Вселената во нејзиниот почетен стадиум, 10 00:00:45,600 --> 00:00:51,521 како ја пресмета нејзината старост, и помогна во потрагата по темната енергија. 11 00:00:52,249 --> 00:00:54,024 Сепак, темната енергија, 12 00:00:54,024 --> 00:00:57,911 не беше единственото невидливо нешто во чие откривање помогна Хабл. 13 00:00:58,363 --> 00:01:04,947 Овој телескоп беше користен за да се истражи повеќе слоеви од ноќното небо, 14 00:01:04,947 --> 00:01:09,688 во потрагата по индикации за мистериозната 15 00:01:09,688 --> 00:01:11,231 темна материја. 16 00:01:12,439 --> 00:01:17,398 Со помош на Хабл, астрономите направиле карта на секојдневната, видлива материја, 17 00:01:17,398 --> 00:01:21,944 од која можат да ја истражат глобалната дистрибуција на темната материја 18 00:01:21,944 --> 00:01:25,065 со проучување на начинот на кој нејзиното гравитационо присуство 19 00:01:25,065 --> 00:01:27,457 ја искривува светлината во сликите. 20 00:01:28,862 --> 00:01:31,617 Картите како што е оваа претставуваат клучен чекор 21 00:01:31,617 --> 00:01:36,087 во разбирањето на оваа мистериозна компонента на Вселената. 22 00:01:39,255 --> 00:01:42,087 Иако темната материја се уште претставува мистерија, 23 00:01:42,087 --> 00:01:45,538 Хабл успеа да фрли светло врз космичките чудовишта 24 00:01:45,538 --> 00:01:48,616 кои се кријат во центарот на галаксиите: 25 00:01:48,616 --> 00:01:51,444 супер - масивните црни дупки. 26 00:01:52,542 --> 00:01:56,031 Со помош на неговите спектроскопски капацитети, 27 00:01:56,031 --> 00:02:00,982 Хабл успеа да ѕирне во галактичките јадра и да ги пронајде тамошните ѕвезди 28 00:02:00,982 --> 00:02:04,989 како се движат во тесни орбити со големи брзини. 29 00:02:05,266 --> 00:02:07,495 Ова чудно поведение 30 00:02:07,495 --> 00:02:12,501 претставуваше индикација за присуството на едно навистина големо гравитационо поле - 31 00:02:12,501 --> 00:02:15,672 создадено од супер - масивна црна дупка. 32 00:02:16,272 --> 00:02:21,270 Ова беше првиот цврст доказ за нивното постоење! 33 00:02:22,023 --> 00:02:25,994 Денес е познато дека црните дупки се наоѓаат во центрите 34 00:02:25,994 --> 00:02:28,565 на речиси сите галаксии. 35 00:02:29,069 --> 00:02:31,000 Некои од нив се многу активни 36 00:02:31,000 --> 00:02:33,500 со голтање на гасот од нивната околина - 37 00:02:33,500 --> 00:02:36,233 па дури и цели ѕвезди! 38 00:02:40,008 --> 00:02:45,457 Во 2008 година, Хабл откри уште нешто за прв пат. 39 00:02:45,457 --> 00:02:48,556 За време на проучувањето на сјајната ѕвезда Формалхаут, 40 00:02:48,556 --> 00:02:51,152 телескопот откри мала светла точка 41 00:02:51,152 --> 00:02:54,506 во прашливиот прстен околу неа. 42 00:02:56,130 --> 00:02:59,412 Хабл го сврти своето внимание кон потрага по пленти, 43 00:02:59,412 --> 00:03:03,399 и ја направи првата слика на оптичка бранова должина од планета 44 00:03:03,399 --> 00:03:05,409 во друг ѕвезден систем. 45 00:03:05,909 --> 00:03:09,396 Иако тоа не беше една од неговите ицнијални научни приоритети, 46 00:03:09,396 --> 00:03:14,000 Хабл успеал да стекне репутација на трагач го егзо - планети 47 00:03:14,000 --> 00:03:18,579 токму преку проучување на нивните атмосфери. 48 00:03:19,300 --> 00:03:22,631 Хемискиот состав на една планетарна атмосфера 49 00:03:22,631 --> 00:03:27,046 остава уникатен белег на ѕвездената светлина која минува низ неа. 50 00:03:27,046 --> 00:03:28,062 На овој начин, 51 00:03:28,062 --> 00:03:33,000 Хабл за прв пат ја анализираше атмосферата на една супер - Земја, 52 00:03:33,000 --> 00:03:35,344 лоцирана на 40 светлосни години од Земјата. 53 00:03:36,400 --> 00:03:38,253 Во иднина, 54 00:03:38,253 --> 00:03:44,167 Хабл можеби ќе пронајде индикации за живот кај една од овие белези. 55 00:03:49,345 --> 00:03:52,873 Надвор од откривањето и снимањето на егзо - планети, 56 00:03:52,873 --> 00:03:57,020 Хабл го промени нашето општо сфаќање 57 00:03:57,020 --> 00:03:59,450 за создавањето на планетите. 58 00:03:59,450 --> 00:04:03,866 Со проучување на маглината Орион, Хабл откри дека 59 00:04:03,866 --> 00:04:06,845 најмалку половина од ѕвездите во овој регион 60 00:04:06,845 --> 00:04:11,283 се опколени со големи дискови во кои ротира гас и прашина - 61 00:04:12,488 --> 00:04:16,797 материјалот кој е неопходен за создавање на плантите. 62 00:04:19,446 --> 00:04:21,050 Пред работата на Хбл, 63 00:04:21,050 --> 00:04:25,264 било потврдено постоењето на само еден планетарен систем. 64 00:04:25,264 --> 00:04:29,180 Опсервациите на Хабл покажале создавање на планети 65 00:04:29,180 --> 00:04:32,774 околу многу поголем број на ѕвезди, 66 00:04:32,774 --> 00:04:38,154 со што биле зголемени шансите за откривање на живот надвор од Земјата. 67 00:04:41,328 --> 00:04:43,896 Покрај создавањето на планетите, 68 00:04:43,896 --> 00:04:48,207 Хабл отсекогаш бил заинтересиран за создавањето, животот и крајот на 69 00:04:48,207 --> 00:04:50,399 нивните ѕвезди. 70 00:04:51,805 --> 00:04:54,857 Високата резолуција на Хабл се покажала како клучна 71 00:04:54,857 --> 00:04:57,926 во проучувањето на регионите каде се формираат нови ѕвезди, 72 00:04:57,926 --> 00:05:01,799 како во Млечниот пат, така и надвор од него; 73 00:05:04,100 --> 00:05:07,900 неговите инфра - црвени капацитети му овозможиле да ѕирне низ 74 00:05:07,900 --> 00:05:12,420 густите облаци од гас и прашина во овие региони. 75 00:05:20,430 --> 00:05:25,793 Крајот на животот на една ѕвезда може да биде убав и интересен како и неговиот почеток. 76 00:05:25,793 --> 00:05:28,753 Хабл има набљудувано и ѕвезди налик Сонцето 77 00:05:28,753 --> 00:05:32,841 кон крајот на нивниот живот во форма на планетарни маглини, 78 00:05:32,841 --> 00:05:38,707 како и масивни ѕвезди кои минуваат низ експлозивни краеви во форма на супер - нова експлозии. 79 00:05:44,025 --> 00:05:47,794 Со нивното проучување во разлини стадиуми од нивниот живот, 80 00:05:47,794 --> 00:05:51,898 Хабл ни овозможи да замислиме една комплементарна слика од ѕвездите, 81 00:05:51,898 --> 00:05:54,545 составните делови на галаксиите. 82 00:05:57,264 --> 00:06:02,035 Во последните 27 години, Хабл - и самата природа - 83 00:06:02,035 --> 00:06:06,931 продолжија да не изненадуваат. 84 00:06:06,931 --> 00:06:12,194 Сосема сигурно е дека тие ќе продолжат да не изненадуваат и во иднина. 85 00:06:15,104 --> 00:06:25,683 Транскрипција на ЕЅО; Превод на Андреј Стојчевски.