1 00:00:02,000 --> 00:00:07,000 Nie trzeba długo szukać, aby znaleźć gwałtowne wydarzenia we Wszechświecie. 2 00:00:07,000 --> 00:00:11,000 Eskplodujące gwiazdy odrzucające supergorący gaz. 3 00:00:12,000 --> 00:00:21,000 Supermasywne czarne dziury odrywające materiał bliskich im obiektów, wypuszczające potężne strumienie materii. 4 00:00:22,000 --> 00:00:29,000 Oraz galaktyki rozrywane lub łączące się gdy znajdą się odrobinę za blisko siebie. 5 00:00:29,000 --> 00:00:34,000 Laczące się tak jak te na nowym, fascynującym zdjęciu z teleskopu Hubble'a. 6 00:00:50,000 --> 00:00:55,000 Odcinek 75: Lączenie galaktyk i krople tworzących się gwiazd 7 00:00:58,000 --> 00:01:01,000 Wszechświat to stosunkowo puste miejsce, 8 00:01:01,000 --> 00:01:05,000 w którym gdzieniegdzie znajdują się galaktyki oddalone od siebie o potężne odległości. 9 00:01:06,000 --> 00:01:11,000 Jednak czasami dwie lub więcej galaktyk za bardzo się do siebie zbliżają. 10 00:01:11,000 --> 00:01:15,000 Może to prowadzić do połączenia w jeden duży obiekt 11 00:01:16,000 --> 00:01:19,000 to zjawisko znane jako łączenie galaktyk. 12 00:01:26,000 --> 00:01:33,000 Gwałtowne proces łączenia powoduje oderwanie części gazu, pyłu i gwiazd od galaktyk 13 00:01:34,000 --> 00:01:37,000 i może znacznie zmienić ich wygląd, 14 00:01:37,000 --> 00:01:43,000 tworząc potężne ogony, świecące pierścienie i zakrzywione dyski galaktyczne. 15 00:01:47,000 --> 00:01:55,000 W 2008 roku zespół teleskopu Hubble'a przedstawił zestaw 59 nowych zdjęć oddziałujących ze sobą i łączących się galaktyk, 16 00:01:56,000 --> 00:02:02,000 pokazując szeroką paletę zdumiewających kształtów wytworzonych przez zderzenia. 17 00:02:28,000 --> 00:02:33,000 Tym razem Hubble uchwycił obraz nieco bardziej nietypowy: 18 00:02:34,000 --> 00:02:38,000 Na środku tego zdjęcia znajdują się dwie galaktyki eliptyczne, 19 00:02:38,000 --> 00:02:49,000 część gromady galaktyk oznaczonych prozaicznie jako SDSS J1531+3414. 20 00:02:49,000 --> 00:02:55,000 Gromada ta zawiera tak dużo masy, że zakrzywia światło docierające od dalej znajdujących się galaktyk. 21 00:02:56,000 --> 00:03:00,000 I tworzy spektakularne otaczające ją niebieskie łuki. 22 00:03:03,000 --> 00:03:08,000 Rzadkością jest jednak, że te galaktyki eliptyczne nie tylko się ze sobą łączą, 23 00:03:08,000 --> 00:03:10,000 co jest bardzo nietypowe, 24 00:03:10,000 --> 00:03:17,000 lecz także ich połączenie jest tak bogate w gaz, że inicjują one powstawanie wielu nowych gwiazd. 25 00:03:19,000 --> 00:03:26,000 Te niemowlęce gwiezdne supergromady powstały w procesie zwanym formowaniem gwiazd jak "paciorki na sznurku", 26 00:03:27,000 --> 00:03:33,000 które je opuściły w równych grupach rozciągniętych na długim gazowym włóknie. 27 00:03:37,000 --> 00:03:43,000 Grupy gwiezdnych niemowląt są tu widoczne jako zbiory jasnych niebieskich kropek. 28 00:03:43,000 --> 00:03:50,000 Dziewiętnaście kompaktowych grup nawleczonych jest razem na wąskich włóknach gazu wodorowego. 29 00:03:51,000 --> 00:04:00,000 Tworzenie gwiazd obejmuje 100 000 lat świetlnych, co jest ogromną przestrzenią porównywalną z wielkością Drogi Mlecznej. 30 00:04:04,000 --> 00:04:10,000 Strumień nie wygląda jednak na wielki w otoczeniu starych, gigantycznych, łączących się galaktyk. 31 00:04:12,000 --> 00:04:19,000 Rozciągają się one na 330 000 lat świetlnych, niemal trzykrotnie większy od nich obszar. 32 00:04:20,000 --> 00:04:28,000 Jest to typowe dla galaktyk w centrum masywnych gromad, które najczęściej są największymi galaktykami we Wszechświecie. 33 00:04:33,000 --> 00:04:42,000 Te grupy formują się w oparciu o tą samą fundamentalną fizykę, która sprawia, że deszcz spada w kroplach, a nie w ciągłych kolumnach. 34 00:04:44,000 --> 00:04:54,000 System łączenia tworzy gwiezdne supergromady w równych odległościach, tak jak z kranu w równych odstępach spadają krople wody. 35 00:04:55,000 --> 00:05:00,000 Jedyna prawdziwa różnica leży w sile, która powoduje tworzenie się kropli 36 00:05:01,000 --> 00:05:09,000 - napięcie powierzchniowe w spadającej wodzie w kontekście łańcuchów powstających gwiazd zastępuje grawitacja. 37 00:05:10,000 --> 00:05:16,000 To doskonale pokazuje jak prawa fizyki istnieją we Wszechświecie w każdej skali. 38 00:05:17,000 --> 00:05:26,000 Od milimetrowych kropli deszczu, do łańcuchów gromad gwiazd o długości 100 000 lat świetlnych. 39 00:05:35,000 --> 00:05:40,000 Hubblecast powstaje w ESA/Hubble w Europejskim Obserwatorium Południowym w Niemczech. 40 00:05:40,000 --> 00:05:44,000 Misja Teleskopu Hubble to projekt międzynarodowej współpracy między NASA i Europejską Agencją Kosmiczną.